Ochtend met Baarzen

 Elke ochtend appen we hoe het is, wat we gaan doen, wat we hebben gedaan en soms zelfs hoe de nacht was. Dat laatste doet mijn vader, over mijn moeder. Hoe de nachten in Groningen zijn is niet interessant, vind ik, vinden we allemaal. Soms slapen mijn ouders niet omdat de oogoperatie van mijn moeder voor problemen zorgt, is ze misselijk van de medicatie, moet ze overgeven, knappen de hechtingen en voor ze het weten is het bed ondergebloed. Want ook kleine operaties gaan nooit zonder slag of stoot bij haar.

Toen ze na de eerste hartinfarct deze zomer een pacemaker kreeg kwamen twee artsen ons vertellen dat we even moesten gaan zitten voordat mam de kamer op zou komen. Bonk-bonk klonk het in onze oren. Natuurlijk was er tijdens de operatie iets mis gegaan, een arts stak uiteraard ergens dwars doorheen en iets anders stroomde vol bloed en de hersenen hadden even geen zuurstof gekregen. Bonk-bonk-bonk bonsde het hart in onze oren. En gezien de status van haar dementerende hersenen moesten we ons voorbereiden op het ergste.

Mam werd de kamer op gereden, hield de ogen gesloten. De arts schreeuwde haar toe: weet u wie ik ben? Ze opende haar ogen, keek en knikte. Ze sloot haar ogen en krabde aan haar jeukende neus. Ik moet die test vaak voor neurologen uitvoeren, dus ik kende er meteen een grote betekenis aan toe. Die gaat gewoon weer opkrabbelen en heeft aan het eind van de dag weer het hoogste woord wisten we op dat moment.

Altijd hetzelfde verhaal: het gaat grondig mis en daarna veert ze gewoon overeind. 

Na de tweede infarct, een week na de pacemaker-operatie, zei de arts dat we er over moesten nadenken om de behandeling te stoppen. Ik keek naar haar, hoe ze stilletjes in bed lag met gesloten ogen, met vingers die aan haar jeukende neus krabden. Nee, zei ik met een blik op pa. We zijn ons absoluut bewust van de ernst van de situatie, maar ze is nog te goed om te stoppen. En toen greep ze pa's arm, en zei: 'Ga eens achteruit, ik kan de dokter niet zien.' We glimlachten wat meewarig naar de jonge arts, want hij kende haar gewoon nog niet. Drie keer raden wie die avond weer het hoogste woord op de afdeling had.

Alles moest weg

 En toen kwam Michiel van het antiquariaat uit de Pelsterstraat alle boeken ophalen. 

Ik kende hem niet, hij kende mij niet, we kenden alleen maar dezelfde mensen van dertig jaar geleden, toen ik in de kroeg ging werken en hij zijn winkel begon.

Ik ga binnenkort eens langs om te zien of ze zich een beetje thuis voelen met zijn allen.

Over Berger & De Vries: Elke twee weken (in de even weken op de woensdag) presenteert de winkel zo'n 2.000 nieuwe oude boeken. Bij de volgende editie, op woensdag 15 oktober, zullen alle Pauls er ook tussen zitten.

Slaapmasker

 De sportarts had in elk verslag gelezen dat ik een gedreven persoon ben, en dat kon, volgens hem, onder de huidige omstandigheden best een slagje minder. Hij raadde me een dagschema aan waarbij ik 2 uur iets doe en waar ik dan 15 minuten in het donker zonder prikkels van bijkom. Tijden onder voorbehoud en naar eigen inzicht aan te passen. Ik doe dit nu al drie dagen, en het is schrikbarend hoe snel een blok van 2 uur voorbijgaat. Voor ik het weet gaat de wekker en dan loop ik die trap weer op waar ik mijn mobiel op vliegtuigstand zet, de wekker op 15 minuten, me op bed nestel en het slaapmasker voor mijn ogen trek.

Eerst hoor ik de piep in mijn oor lekker luid. Aan het eind van de 15 minuten is die weg. Het werkt dus. En die 15 minuten zijn niet eens bloedsaai. Ik mag niet slapen, maar dat kan ik toch niet overdag. Helpt dit nou echt? Ik weet het niet en ik moet zeggen dat ik er nu al wel een beetje flauw van ben. Hoe kan ik nu tot dingen komen in twee uur tijd! Beetje boodschappen en handwasjes en gewone wasjes en granola maken en een wandeling (als het tenminste eens ophoudt met dat natte weer), en even naar de kleermaker. 

Morgen wil ik naar de internetwinkel en de boekhandel, en voorheen zou ik misschien een leuke overdag-film mee pikken in de luxe zaal. Maar dat schiet de twee uur voorbij en dit schema wil ik toch minstens één week eens echt goed doen.

Verhalen

Vroeger vertelde ik weinig over mijzelf. Ik zag verhalen delen als een ruilhandel en een machtsmiddel. Hoeveel is jouw verhaal waard? Genoeg om mijn eigen verhaal tegenover te stellen? Want iemands verhaal kennen is iemand bezitten. Zoals fotografie ooit gezien werd als het kwaad dat de ziel wegnam. Verhalen zijn veel enger, die kun je buigen als je dat wil.

Nu steek ik steeds een verhaaltje af. Om mijzelf een plezier te doen speel ik daar wat mee en zorg ik ervoor dat ik niet altijd dezelfde woorden gebruik. Het moet geen script zijn hè? En soms komen er vragen terug die me een zijspoor laten inslaan, wat prettig is want een verhaal is pas echt een verhaal als het leeft en blijft groeien.

Mosterd

Ze belden van de uitkeringsinstantie. Even wat bevragen en wat checken. Want waarom kreeg ik pas na een jaar en tien maanden een grote hoeveelheid onderzoeken bij een re-integratiebureau? En dan ook nog eens onderzoeken waar ik helemaal kapot van terugkwam? Beats me, zei ik. Ik had zelf al een paar keer gevraagd of dit niet mosterd na de maaltijd was. Neenee, zei de verzekeraar van mijn werkgever. Neenee zei de bedrijfsarts. Ik krabde op mijn hoofd en deed braaf mee.

Het begon met een 'integraal cognitief onderzoek' dat ik supergoed deed. Maar dat is niet zo gek want ik ben graag het beste meisje van de klas als er uitdagingen voor me liggen. Twee dagen later had ik een psychiater tegenover me, en twee dagen daarna een neuroloog. De psychiater gaf me complimenten, met de neuroloog had ik schik. Ik lag er drie dagen af, sprak met mijn eigen psycholoog en ergotherapeut, en raapte me bij elkaar voor de laatste rit naar Zwolle en het 'integraal gezondheidsonderzoek' met een fysiotherapeut en een psycholoog. Daarna wist ik een half uur niet hoe ik het parkeerterrein af moest draaien.

Vijf keer vertellen dat het niet goed gaat, en dat toch heel goed willen doen. Ik klauterde me suf.

De week ervoor had ik mijn aanvraag voor afkeuring ingediend, daar belde de man van de uitkeringsinstantie voor. Ik had het goed gedaan, vond hij, aan mij lag het niet. Dat denk ik ook niet.

Klauterend karakter

De grote vraag is: krijg ik energie van contact met andere mensen of slurpt het me leeg en rolt dat vacuüm me richting de AAN-knop waardoor golven adrenaline bezit van me nemen en ik denk dat het energie is? Ja mensen, zo doe ik dat.

Geen benul op het moment zelf, ik word gek van die grenzen die pas achter me opdoemen als ik er al voorbij ben. Denk hierbij gerust in termen van mist en gevaar en niet kunnen bijbenen wat ik nu weer voel bij wat er net is gebeurd. Zie mij de hele tijd spontaan over hekken klauteren en er overheen kukelen, verboden weilanden in, waar al dan niet een stier staat. Voel gerust met me mee bij het idee van beekjes waar ik zonder erg in stap en pas aan de andere kant merk dat mijn beide voeten zeiknat zijn.

Die grenzen begin ik nu pas te voelen door meer op signalen te letten. Ik herken het zware gevoel in mijn hoofd nu wat vaker, en de piep in mijn oren natuurlijk, en zoals laatst, toen werkelijk alle energie uit me wegrende op het moment dat ik de ruimte met verjaardagsgasten binnen kwam. De tweede stap is ook lastig: daar gevolg aan geven. Ik probeer mijzelf nu maar met deze metaforen op te voeden want Het Hoofd houdt niet meer van abstract. Gisteravond doemde het hek langzaam op uit de regen, toen ik bij de MamaCash vrouwen zat en verborgen achter een joekel van een plant de draaistoel bevochtigde met mijn natte billen van het lekke zadel. Lekker stilletje bijkomen, luisteren naar de vrouwen en hun verhalen, en hoppa, daar stond ineens het hek, geen ontkomen aan. Een heel vriendelijk hek, dat wel. Maar ik zag het, ik zocht niet naar de aan-knop maar trok mijn jas weer aan en trapte rustig naar huis, het hek links latend. Goed bezig Baars!

Ik krijg nu applaus als ik zeg dat ik De Nieuwe Werkelijkheid heb geaccepteerd. Hierin kan ik op dit moment toevallig even niet werken, maar straks en langzaamaan en zeker weten gaat het me lukken om ver voor mijn pensioen weer helemaal tip top in orde te zijn. Ja ja, heel knap dat ik mij dat voorhoud, en dat ik het verkoop als acceptatie. Of is het echt acceptatie en neem ik mijzelf hier even met teveel korrels zout?

Laatst maakten twee vrienden, onafhankelijk van elkaar, de opmerking dat het hen best lastig lijkt om de situatie echt te accepteren met mijn karakter, dat ze omschreven als enthousiast en energiek. Waarom komen mensen nu ineens aanzetten met dat Karakter fenomeen? Want het maakt wel degelijk wat uit als mensen dat zeggen. Het zijn linten om de bomen in het bos. Zelf ben ik allang verdwaald.

Mijn oren piepen, ik moet de stilte weer opzoeken. Mijn karakter wil dat dan juist niet doen. Ik voel me meer Dwars dan Enthousiast. Ik luister niet, ik treiter mijzelf. Ik moet gewoon dat hek over klauteren en die stier aankijken. Ik moet duwen en testen. Snap je?

In het zwembad

Hoe kan het dat ik de hele zomer in het zwembad geen vrienden voor het leven heb opgedaan? Ik had voor het eerst een 12-banenkaart gekocht en ging ongeveer eens in de week. Slecht weer en hartinfarcten bij de moeder hielden me wel eens weg. Maar over het algemeen zwom ik trouw 20 minuten per week. Eerst in het wedstrijdbad, en toen in het kleinere bad ernaast, waar ik van de cijfers 1.30 naar de 1.30 aan de overkant zwom, langs de waarschuwing hier niet te duiken. Meestal maak ik overal op zijn minst kennisvrienden, maar het bleef lang stil rond mij. Zou iedereen op dezelfde dag en op hetzelfde tijdstip zwemmen of zijn er ook mensen zoals ik die naar de Papiermolen fietsen wanneer dat uitkomt?

Eens was er een man die dwars door iedereen stug zijn baantjes bleef trekken. Ik vroeg hem na een paar van die storingen in mijn pad: Heb je wel eens overwogen om niet overdwars maar over de lengte te zwemmen? Ik zei niet 'overdwars en over de lengte', ik maakte snijdende handgebaren. Hij keek me verstoord aan. 'Nee. Iedereen zwemt toch zó!' En hij gebaarde in de richting zoals ze in het wedstrijdbad gaan. Ik schudde mijn hoofd, de man keerde terug zoals hij gekomen was en klom daarna uit het bad. De dames die steeds in hadden gehouden voor de man, en zwijgend doorzwommen, knikten me toe. Maar op één 'Fijn dat je er wat van zei,' na bleef het stil in ons badje.

De tiende keer dat ik zwom was al na de zomer. Er dreven gele blaadjes in het water. De twaalfde keer was twee dagen geleden. Mijn tenen werden koud in het bad, hoezeer ik ook met ze trappelde, en de blaadjes die ik tegenkwam waren bruin. Voor de zomer dreven vooral heel veel wespen en lieveheersbeestjes in het chloor, meestal nog wat spartelend met de vleugels. Die redde ik door ze uit het water te scheppen en op de kant te gooien. Als ik na twee baantjes terugkeerde aan die kant waren ze vertrokken. Ik verdien een lintje.

Soms denk ik om mijn slag, en hoe die in 50 jaar tijd ineens ouderwets blijkt te zijn geworden. Soms steek ik mijn handen tegen elkaar aan naar voren, als in gebed, en leg ik ze plat neer als ik even uit-drijf. Om te kijken hoe ik eigenlijk zwem. Dan voel ik ineens het plankje dat ik vast had toen ik het leerde. Hoe kan ik dat nou ineens echt weer voelen?

De elfde keer dat ik zwom vroeg de vrouw die de eerste leuke baan langs de rand innam of ik daar wilde zwemmen, want daar was veel schaduw en je moet tegenwoordig uitkijken met een teveel aan zon. Nee hoor, zei ik, ik zwem hier prima, zolang ik de kant maar een beetje in de gaten houd vanwege het recht zwemmen. In ons badje zijn geen strepen op de bodem getrokken, we kijken met een schuin naar elkaar en naar de rand. De dame in de schaduw had een knotje, en zwom zonder de kanten te raken. Waar ik altijd die beugel grijp, me omdraai en me dan afzet tegen de kant, draait zij vlak voor de rand en zwemt een half rondje. Mijn twaalfde keer was ze er ook, we zeiden zomaar Hoi. Toen kwam er een oudere vrouw in strakke badmuts, met zwembril en gespierde schouders pal naast ons zwemmen, niet zo snel en zeker niet in rechte banen. Aan de ene kant eindigde ze tussen mij en het Knotje, aan de andere rand eindigde ze tussen mij en de vrouw met spierwit haar. Het Knotje schudde haar hoofd en zei 'Ze begrijpt het niet'. Ik lachte en zei alleen in mijn laatste baantje: Tot volgend jaar en een fijne winter. Of ik niet doorging? Nee, het binnenbad is niets voor mij. Fijne winter! Misschien één kennisvriendin dan.

De laatste dag dat het zwembad open was maakte ik mijn twaalfde strip op. Het was ook mijn twaalfde keer ooit in de Papiermolen. Ik heb regelmatig tijdens het zwemmen moeten denken aan die keer dat Paul me eens meevroeg, en ik dacht dat hij een grap maakte, tot ik om half 8 een sms kreeg waar ik bleef.

This too did pass

 'Ik ben in een poephumeur,' zei ik toen hij thuiskwam, 'Laat me maar even.' Hij lachte, gaf me een zoen en pakte een boek waarmee hij in een stoel verdween. Na een uur was het voorbij. 'Ik ben klaar,' zei ik en toen moesten we allebei lachen. Hij kookte, we aten en ik kon alle frustraties van me afschudden.

Ik kan er weer even tegen. Vanochtend kreeg ik zowaar een mail van Hans met de laatste verduidelijking over de parkeerplekken, en op de weer-app zie ik dat we de regenkleding toch thuis kunnen laten. De NOS juicht dat FBK 'heel bijzonder' is voor iedereen. We gaan het meemaken.

Ik mailde Hans een bedankje en schreef dat ik door mijn NAH duidelijke richtlijnen nodig heb. Hans schreef terug 'No worries. We hebben daar meer vragen over gekregen dus we gaan volgend jaar beter communiceren.' Missie geslaagd.